dziś chciałbym opowiedzieć Wam o książce znanego amerykańskiego historyka Michaela Kazina, w której to autor przedstawia historię i osiągnięcia ruchów, partii i stowarzyszeń lewicowych w Stanach Zjednoczonych. Książka podzielona jest na szereg rozdziałów chronologicznie i tematycznie opowiadających historię lewicy w USA od czasów pierwszych ruchów abolicjonistycznych i feministycznych poprzez kształtowanie się pierwocin ruchu robotniczego, ruchu socjalistycznego, utworzenie, działania i upadek Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych, powstanie ruchu Nowej Lewicy i jej działania proekologiczne, feministyczne, antyrasistowskie czy na rzecz równouprawnienia homoseksualistów aż po współczesną lewicę reprezentowaną przez Naomi Klein, Howarda Zinna czy Noama Chomskyego oraz najbliższy nam chronologicznie ruch "Occupy Wall Street".
Książka Kazina to interesująca opowieść o tym jak kształtowała się ideologia ruchów lewicowych i lewicujących w kraju, który dla wszystkich stanowi wzór państwa opartego na kapitalistycznych i wolnorynkowych zasadach. Historia tych ruchów i ludzi w nie zaangażowanych tworzy opowieść o chwilowych wzlotach i bolesnych upadkach, które jednak nie wyeliminowały ich zupełnie ze społeczeństwa amerykańskiego.
Autor wielokrotnie wskazuje, że lewica mimo, że potrafiła rozpalać serca i wyobraźnię amerykanów nigdy nie "przekuła" tych działań w zwycięstwo polityczne. Poza niewielkimi sukcesami na szczeblu lokalnym lewica nie stała się "trzecią" siłą w polityce Stanów Zjednoczonych. Nie uzyskała władzy i możliwości politycznego wpływu na sposób i metody rządzenia w kraju.
Potrafiła jednak (co dobitnie podkreśla autor) dokonać zmian w mentalności narodu amerykańskiego i dzięki oddolnemu naciskowi na rządzących wpłynąć na wiele istotnych społecznie spraw takich jak np: równouprawnienie kobiet i mężczyzn, likwidację rasistowskiego prawodawstwa i zrównanie obywateli wszystkich kolorów skóry według prawa, wprowadzenie praw pracowniczych, zniesienie przepisów prawnych wymierzonych przeciw homoseksualistom, wprowadzenie do codziennego dyskursu społecznego spraw związanych z działaniami ekologicznymi czy w końcu utworzenie silnego choć niejednolitego ruchu antywojennego. Kazin ukazuje także wpływ kulturowy lewicy amerykańskiej dzięki, któremu mogła ona trafiać ze swymi poglądami i hasłami do świadomości przeciętnych amerykanów. Autor wymienia bardzo wielu znanych twórców kultury, którzy popierali w swych dziełach ideały lewicy. Dlatego dziwi mnie pominięcie Milosa Formana, twórców takich dzieł jak ekranizacja książki "Lot nad kukułczym gniazdem" (apoteozy wolności i niezależności), ekranizacji musicalu "Hair" (o przesłaniu antywojennym) czy filmu "Skandalista Larry Flint" (o walce o wolność słowa, która jest wszakże jedną z najistotniejszych podstaw amerykańskiej wolności osobistej - choć Flint to także wzór uprzedmiotowienia kobiety co wrogie jest ideom feministycznym). Brak tego kultowego reżysera nie jest jednak jedynym moim zarzutem skierowanym do autora.
W tej obszernej bo liczącej niemal 400 stron pracy autorowi nie udało się utrzymać jednolitego "poziomu zainteresowania" czytelnika poszczególnymi rozdziałami. Powoduje to sytuację gdy podczas lektury jedne rozdziały powodują znudzenie (np. poświęcony ruchowi abolicjonistycznemu czy KP USA) podczas gdy inne wciągają czytelnika bez reszty ( np. poświęcony pierwszym związkom zawodowym czy działaniom frontu Nowej Lewicy). Nie do końca wiem czemu tak się dzieje gdyż styl pisarski w tych rozdziałach się nie zmienia. Być może powoduje to wikłanie się autora w pewnych partiach tekstu w rozbudowane analizy działań i idei, które zaciemniają nieco obraz całości i powodują zmęczenie narracją.
Dużą zaletą tej pozycji jest to, że mimo iż autor nie ukrywa swoich sympatii dla opisywanych ruchów nie omija w opisywanej historii momentów trudnych lub kontrowersyjnych oraz nie obawia się wskazywać także "złych" decyzji i działań jakie podejmowała amerykańska lewica.
Mimo pewnych wad książka ta warta jest polecenia nie tylko zwolennikom idei lewicowych bądź miłośnikom historii idei i polityki w USA. Dzięki jej lekturze każdy ma możliwość prześledzić w jaki sposób kształtowały się w Stanach pewne idee i rozwiązania, które dziś wydają się fundamentalne i oczywiste gdy mówimy o sytuacji panującej w tym kraju.
Ocena Księgola 6/10
Książkę do recenzji otrzymałem dzięki uprzejmości wydawcy Wydawnictwa Krytyki Politycznej http://www.krytykapolityczna.pl/wydawnictwo za co serdecznie dziękuję
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz